سبکها و مکتبهای هنری(1)
اومانیسم Humanism
اومانیسم از کلمه Homo لاتین به معنی انسان و اومانیسم به معنی انسان محوری میباشد و به معنای اخص نهضتی بود که در قرن 14 میلادی به عنوان واکنشی بر ضد رفتار و نفوذ اولیاء دین کلیسایی و فلسفه قرون وسطی ایجاد گردید.
این نهضت با جنبش اصلاح دینی در اروپا بروز نمود و سرانجام، اومانیستها به مذهب پروتستان گرویدند و «عذابنگاری» را در هنر ترک کردند و به جنبههای شورآفرین زندگی روی آوردند.
این مکتب در همه کشورها در یک زمان به وجود نیامد و مثلاً در فرانسه یک قرن دیرتر از ایتالیا ایجاد شد.
در ایتالیا عدهای به جای مدح دینی، به توصیف زیبایی پرداختند و دوباره به آثار ادبی وهنری روم و یونان متوجه گردیدند و برای احیاء آن کوشیدند. به عنوان نخستین کسانی که به هنرهای باستانی روی کردند، میتوان از بوکاچیو و پترارک نام برد.
این آغاز به فصلهایی از قرار زیر انجامید:
- تحصیل زبان و ادب و تقلید از آثار یونان و روم قدیم.
- کاوشهای باستانشناسی
- رویکرد به زبان مردة رومی و یونانی به جای زبان عامه.
در فرانسه این مکتب در نیمه قرن شانزدهم آشکار شد و یک مجمع هفت نفری به نام پلئیاد Pleiade تشکیل شد که رنسار نیز از جمله آنان بودند.
کلاسیک
در معنای خاص به آن ادبیاتی اطلاق میشود که مربوط به آثار یونان و روم باستان یا آثاری در تقلید از آن میباشد.
بعضی از ویژگیهای مشخصکننده کلاسیک بدین قرار است:
تقلید از طبیعت. به قول بوالو: «حتی یک لحظه هم از طبیعت، غافل نشوید.»
تقلید از قدما به عنوان واسطهای برای تقلید از طبیعت
عقلایی بودن
آموزندگی و زیبایی متن
پرهیز از ابهام
هماهنگی بین موضوع و طبیعت
در این سبک سه وحدت باید رعایت شود:
الف: وحدت موضوع
ب: وحدت زمان
ج: وحدت مکان
برخی از پیروان کلاسیک:
اوپتیز
لسینگ
جان میلتون
درایدن
فرانسیس بیکن
شکسپیر
گلدونی
آلفیهری
رنسار، مونتنی، کورنی، بوالو، راسین، لافونتن، بوسوئه و مادام دولافایت
در تهیه این مجموعه نوشتارها، از "دایره المعارف ادبی، عبدالحسین سعیدیان، انتشارات ابنسینا"، "مکتبهای ادبی، رضا حسینی"، " دروس اختصاصی هنر- جلد اول، علیرضا کوچکی، انتشارات نورین سپاهان اصفهان"، "تقریرات دوره تاریخ هنر" جناب آقای رویین پاکباز و همچنین برخی تحقیقات جناب آقای احمد احمدی بهره برده شده است.
(مهدی رزاقی)